ทรัพย์สินทางปัญญา หนุนอุตสาหกรรมเกมไทยรุ่งไม่มีร่วงในยุค AI?

อุตสาหกรรมดิจิทัลคอนเทนต์ ซึ่งประกอบด้วยตัวละคร เกม และแอนิเมชัน ถือเป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมเป้าหมายใหม่ (New S-Curve) ที่มีบทบาทสำคัญต่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและนวัตกรรมของประเทศไทยในอนาคต โดยมีมูลค่าตลาดรวมสูงถึง 2-3 หมื่นล้านบาท และมีอัตราการเติบโตเฉลี่ยราว 10% ต่อปี อย่างไรก็ตาม สัดส่วนมูลค่าของผลงานที่มาจากทรัพย์สินทางปัญญาของคนไทยเองนั้นยังค่อนข้างต่ำ

ในอุตสาหกรรมเกมซึ่งมีมูลค่ากว่า 3.6 หมื่นล้านบาท สัดส่วนของ IP ไทยมีเพียง 2% หรือ 600 ล้านบาทเท่านั้น ทั้งที่มีผลงานดีๆ อย่างเกม Slider Mania จาก Candy Mobile, Toki Tori จาก Two Tribes เป็นต้น ดังนั้นการสนับสนุนให้เกิดการสร้างสรรค์ผลงานต้นแบบและการบริหารจัดการทรัพย์สินทางปัญญาอย่างมีประสิทธิภาพจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง

DEPA หรือสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล ได้ทำหน้าที่สำคัญในการสนับสนุนอุตสาหกรรมนี้ ผ่านโครงการเงินทุนหลายระดับ เช่น DEPA Startup Fund สำหรับเริ่มต้นธุรกิจด้วยเงินทุน 1 ล้านบาทในระยะแรก หรือเงินทุน 5 ล้านบาทเพื่อขยายธุรกิจในระยะถัดไป นอกจากนี้ DEPA ยังให้การสนับสนุนในด้านการจับคู่ธุรกิจ การจัดหาทรัพยากรที่จำเป็น เป็นต้น

อย่างไรก็ดี ท่ามกลางความก้าวหน้าของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ ที่กำลังเข้ามามีบทบาทสำคัญในการพัฒนาเครื่องมือ สร้างสรรค์เนื้อหา และเล่นเกม การใช้งาน AI ก็นำมาซึ่งประเด็นท้าทายด้านลิขสิทธิ์และจริยธรรม เช่น ใครเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในผลงานที่สร้างจาก AI, AI นำข้อมูลมาจากแหล่งใดในการเรียนรู้และสร้างผลงาน รวมถึงผลกระทบต่อโอกาสการทำงานและคุณค่าของบุคลากรในอุตสาหกรรมนี้

ดังนั้น หากประเทศไทยต้องการให้ AI เข้ามามีบทบาทช่วยขับเคลื่อนอุตสาหกรรมดิจิทัลคอนเทนต์และเศรษฐกิจของประเทศได้อย่างเต็มที่ จำเป็นต้องมีการกำหนดแนวทางและกฎระเบียบในการนำ AI มาใช้งานอย่างมีจริยธรรมและเคารพลิขสิทธิ์ โดยสามารถนำแนวปฏิบัติที่ประเทศอื่นๆ ใช้อยู่แล้วมาปรับใช้ภายในบริบทของประเทศได้ ซึ่งจะช่วยสร้างความมั่นใจและสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ควบคู่ไปกับการปกป้องสิทธิและคุณค่าความคิดสร้างสรรค์ของคนไทย

สรุปได้ว่า การขับเคลื่อนอุตสาหกรรมดิจิทัลคอนเทนต์ซึ่งเป็นอีกหนึ่งรากฐานสำคัญของเศรษฐกิจยุคใหม่นั้น ต้องอาศัยการผสานกันระหว่างการลงทุนและสนับสนุนในด้านต่างๆ อย่างเหมาะสม การส่งเสริมให้เกิดทรัพย์สินทางปัญญาต้นแบบ และการกำหนดกรอบการทำงานที่สมดุลระหว่างการนำนวัตกรรมมาสร้างมูลค่าเพิ่มกับการปกป้องคุณค่าและสิทธิของผู้สร้างสรรค์ไทย

ผศ.ดร.ณัฐพล นิมมานพัชรินทร์

ผู้อำนวยการใหญ่ สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล (depa)

เนนิน อนันต์บัญชาชัย

นายกสมาคมอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์เกมไทย, CEO บริษัท เอ็กซ์เท็นอินเตอร์แอคทีฟ จำกัด, CTO บริษัท เอ็กซ์ซี จำกัด